De Column van Dokter Bas

Vissen zijn voor mij als dierenarts een redelijk onontgonnen gebied. Maar dat geldt niet voor Caroline Hommers. Zij is helemaal thuis in diergeneeskunde voor vissen, vogels en andere bijzondere huisdieren. 

Toen er laatst iemand belde omdat zijn koi karper zorg nodig had, was ik dan ook heel blij met haar expertise. 

De vis at minder, zwom een beetje op zijn zij en had aan een kant een uitpuilende buik. De vis kwam in een stevige zak met water naar de praktijk, waar Caroline hem onderzocht. Dat gebeurt onder verdoving. Vroeger werd daarvoor kruidnagelolie aan het water toegevoegd, tegenwoordig gebruiken we daar andere, veilige middelen voor. 

In dit geval bleek er na een echo sprake van een kuitkliertumor. Tumoren komen de laatste jaren vaker voor bij vijvervissen. Bij koi karpers zien we nogal eens tumoren ter hoogte van de inwendige organen. 

Hoe die tumoren ontstaan? Wat er zeker geen goed aan doet is dat ons water steeds meer vervuild raakt door kankerverwekkende stoffen. Daarnaast worden vissen vaker behandeld. De meeste Japanse koi kappers krijgen zowel in Japan, waar ze worden gekweekt, als na aankomst in Europa verschillende malen een preventieve behandeling tegen infecties. De meeste middelen die hiervoor ingezet worden (malachietgroen, formaldehyde, nitrofurantoine) zijn kankerverwekkend. We kunnen niet genoeg benadrukken dat een vis alleen behandeld moet worden na de juiste diagnose – dus als er echt iets aan de hand is - en met de juiste medicatie. Enkele malen per jaar preventief behandelen, kan juist averechts werken en leiden tot ernstig zieke vissen.

Heeft de vis een tumor, dan is een operatie noodzakelijk. Er worden voorzichtig wat schubben verwijderd, zodat er een huidsnede kan worden gemaakt. Via deze snede wordt de tumor verwijderd, waarna de wond weer wordt gehecht. Ondertussen blijft er water door de kieuwen van de karper stromen voor de nodige zuurstof. Het is zaak om snel en goed te handelen, inclusief goede nazorg met pijnstilling en antibiotica. Meestal gaat de vis snel weer eten en kan weer jaren vooruit. Controleer dan wel regelmatig de waterkwaliteit. 

Overigens krijgen we niet alleen vissen met tumoren op het spreekuur. Ook vissen met een huidziekte door parasieten of de showkarper die tijdens het transport naar een show een beschadigde vin opliep kunnen we behandelen. Met de juiste zorg komt het dier er weer snel bovenop, zodat hij zich daarna weer letterlijk en figuurlijk als een vis in het water zal voelen. 

Dokter Bas